Teoretyczne problemy wiedzy historycznej

Ogólnopolska, interdyscyplinarna konferencja badaczy przeszłości Otwock, 23-24 września 2010 roku

Informacje o uczestnikach

Maria Bogucka
studiowala na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1984-1953, habilitowala sie w 1984, profesor nadzwyczajny 1971, profesor zwyczajny 1981. W latach 1953-2004 byla zwiazana z Instytutem Historii PAN, obecnie wyklada w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pultusku. Jest czlonkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejetnosci, honorowym czlonkiem PTH i Miedzynarodowej Komisji Dziejów Miast, doktorem honoris causa Uniwersytetu Gdanskiego, laureatka wielu nagród i wyróznien (m.in. Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1996) i Premiera RP (1999). Autorka ponad 1200 publikacji naukowych wydanych w Polsce i zagranica, w tym 40 ksiazek, a wsród nich: Zycie codzienne Gdanska w XVI-XVII w. (1967); Dawna Polska. Narodziny, rozkwit, upadek (I wyd. 1973); Kazimierz Jagiellonczyk i jego czasy (I wyd. 1981); Bona Sforza (I wyd.. 1989); The Lost World of Sarmatian. Custom as Regulator of Polish Social Life in the Early Modern Times (1996); Bialoglowa w dawnej Polsce (1998), Baltic Commerce and Urban Society 1500-1700 ; Gdansk/Danizg and its Polish Context (2003); Gorsza plec. Kobieta w dziejach Europy od antyku az po wiek XXI (wyd. I, 2005); Czlowiek i swiat. Studia z dziejów kultury i mentalnosci w XVI-XVIII w. (2008), Kultura-naród-trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 r. (2009); Ludzie z Kresów (2010).

Andrzej Chwalba
profesor zwyczajny w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellonskiego, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, Przewodniczacy Kolegium Redakcyjnego „Historyki”, autor i wspólautor 20 ksiazek i ponad 300 publikacji z historii kulturowej, spolecznej i politycznej Polski i powszechnej XIX i XX w., szeregu syntez z dziejów Krakowa, Polski i swiata w tym okresie, a m.in.: Historia Polski 1795-1918 ( 2000, 2005 i 2006); Kraków w latach 1939-1945 (2002); Kraków w latach 1945-1989 (2004); III Rzeczpospolita – raport specjalny (2005); Obyczaje w Polsce. Od sredniowiecza do czasów wspólczesnych (redaktor i wspólautor, 2004, 2005 i 2007); Polska na przestrzeni wieków (wspólautor, 2006); Historia Polski , t. 1-2 (wspólautor, 2007); Historia powszechna. Wiek XIX (2008); Historia Polski. Polska od 1939 do czasów obecnych (wspólautor, 2008).

Ewa Domanska
Prof. UAM dr hab. w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz od 2002 visiting associate professor w Department of Anthropology, Stanford University, USA. Zajmuje sie wspólczesna anglo-amerykanska teoria i historia historiografii oraz porównawcza teoria nauk humanistycznych. Szef rady programowej Biura “International Comission for Theory and History of Historiography”. Autorka ksiazek: Mikrohistorie: spotkania w miedzyswiatach (1999, 2005) oraz Historie niekonwencjonalne (2006). Redaktorka wielu ksiazek, a m.in. Zaglada. Wspólczesne problemy rozumienie i przedstawiania (z Przemyslawem Czaplinskim, 2009), French Theory w Polsce (z Miroslawem Loba, 2010 – w druku), Encounters: Philosophy of History After Postmodernism (1998, tlumaczenie na jezyk chinski 2007, na jezyk rosyjski 2009) oraz Re-Figuring Hayden White (z Frankiem Ankersmitem i Hansem Kellnerem, 2009). Redaktorka antologii tekstów Haydena White'a i Franka Ankersmita.

Maciej Janowski
Dr hab., docent w Instytucie Historii PAN w Warszawie (kierownik Pracowni Dziejów Inteligencji), Recurrent Visiting Professor w Central European University (Budapeszt), zajmuje sie historia Polski i Europy Srodkowej w XIX wieku. Opublikowal m.in. Polska mysl liberalna do 1918 roku (1998) oraz Narodziny inteligencji (2008, jako pierwszy tom zbiorowych Dziejów Inteligencji Polskiej do 1918 , pod red. Jerzego Jedlickiego).

Dobrochna Kalwa
Historyczka, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellonskiego. Badaczka historii gender i historii kobiet (Polska i Europa Srodkowo-Wschodnia XIX i XX w.), historii mówionej i pamieci o PRL . Autorka artykulów poswieconych historii kobiet w Polsce w XIX i XX w., metodologii badan historii spolecznej i kulturowej, autorka ksiazek Kobieta aktywna w Polsce miedzywojennej. Dylematy srodowisk kobiecych (2001), wspólautorka ksiazek Obyczaje w Polsce (2004), Migration als Ressource. Zur Pendelmigration polnischer Frauen in Privathaushalte der Bundesrepublik (2009), Historia mówiona. Zródlo – metoda – interpretacje (w druku). Wspólredaktorka ksiazek: Rodzina – prywatnosc – intymnosc. Dzieje rodziny polskiej w kontekscie europejskim (2006), Historia zwyczajnych kobiet i zwyczajnych mezczyzn. Dzieje spoleczne w perspektywie gender (2007).

Jacek Leociak
adiunkt w Instytucie Badan Literackich PAN, kierownik Zakladu Badan nad Literatura Holokaustu IBL PAN, czlonek Centrum Badan nad Zaglada Zydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika "Zaglada Zydów. Studia i materialy", czlonek zespolu przygotowujacego wystawe stala Muzeum Historii Zydów Polskich w Warszawie (galeria "Czas Zaglady"). Opublikowal: Tekst wobec Zaglady. O relacjach z getta warszawskiego. (Monografie FNP 1997, Text in the Face of Destruction. Accounts from the Warsaw Ghetto Reconsidered, ZIH 2004); Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejacym miescie, (wspólnie z Barbara Engelking IFiS PAN 2001, The Warsaw Getto. A Gide to the Perished City , Yale University Press 2009); Doswiadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji (IBL PAN 2009); Ratowanie. Opowiesci Polaków i Zydów , Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010. Zajmuje sie róznymi formami zapisu doswiadczen granicznych (w tym doswiadczenia Zaglady).

Ryszard Nycz
profesor na Wydziale Polonistyki UJ oraz w IBL PAN, literaturoznawca i po trosze kulturoznawca. Ostatnia opublikowana ksiazka: Literatura jako trop rzeczywistosci (2001); ostatnio opublikowane artykuly: Antropologia literatury – kulturowa teoria literatury – poetyka doswiadczenia , w tomie: Jaka antropologia literatury jest dzisiaj mozliwa?, pod red. P. Czaplinskiego, A. Legezynskiej, M. Telickiego (2010); Tekstowe doswiadczenia , „Teksty Drugie” 2010 nr 1-2. Redaktor dwumiesiecznika „Teksty Drugie” oraz dwóch serii wydawniczych: „Horyzonty nowoczesnosci” i „Modernizm w Polsce” (Wyd. Universitas).

Krzysztof Pomian
Studiowal (1952-57), doktoryzowal sie (luty 1965) i habilitowal (maj 1968) na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Usuniety w 1966 r. z PZPR, a w 1968 r. ze stanowiska adiunkta w Katedrze Historii Filozofii Nowozytnej z powodu publicznej krytyki linii politycznej wladz, pracowal w Dziale Rekopisów Biblioteki Narodowej (1969-1972). W 1973 r wyjechal do Francji, do Centre national de la recherche scientifique ( CNRS ). Obecnie jest zasluzonym profesorem w CNRS . W latach. 1999/2000- 2006/07 byl profesorem w Uniwersytecie Mikolaja Kopernika w Toruniu. Od stycznia 2001 jest dyrektorem naukowym tworzonego w Brukseli Muzeum Europy. Jako filozof, interesuje sie przede wszystkim problematyka poznania. Jako historyk, zajmuje sie historia kultury europejskiej, zwlaszcza historia wiedzy historycznej oraz zbieractwa i muzeów we Francji i we Wloszech. Pisane po polsku, a od 1973 r. przewaznie po francusku, jego ksiazki i artykuly byly tlumaczone m. in. na angielski, arabski, bulgarski, czeski, hiszpanski, holenderski, japonski, niemiecki, portugalski, ukrainski i wloski. Po polsku w ostatnich latach: Przeszlosc jako przedmiot wiedzy (1964), Warszawa, Aletheia, 1992. – [Opr.] Jerzy Giedroyc, Autobiografia na cztery rece (1994); Drogi kultury europejskiej (1996); W kregu Giedroycia (2000); Wenecja w kulturze europejskiej (2000); Zbieracze i osobliwosci. XVI-XVIII wiek (2001); Jerzy Giedroyc. Redaktor – polityk – czlowiek (2001); Oblicza dwudziestego wieku (2002); F ilozofowie w swiecie polityki. Eseje 1957-1974 (2004); Historia. Nauka wobec pamieci (2006); Europa i jej narody (2009); Przeszlosc jako przedmiot wiary (1968, 2009). Po francusku: Des saintes reliques à l'art moderne. Venise-Chicago XIII e -XX e siècle ( 2003); Ibn Khaldûn au prisme de l'Occident (2006) ; (Z Elie Barnavi), La révolution européenne 1945-2007 (2008).

Maria Poprzecka
Historyk sztuki, profesor zwyczajny w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Kieruje Podyplomowym Studium Muzealniczym. Prezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki (od 1998) Czlonek korespondent Polskiej Akademii Umiejetnosci i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Obecnie glównym przedmiotem jej zainteresowan badawczych jest wspólczesna kultura wizualna, jej teoretyczne, historyczne i aksjologiczne aspekty. Duza wage przywiazuje do metodologicznej strony badan nad sztuka (od 1988 roku organizuje ogólnopolskie seminaria metodologiczne w Nieborowie). Uprawia równiez krytyke artystyczna. Najwazniejsze publikacje: Akademizm (1977, 3. wyd. rozsz. 1989); Czas wyobrazony. O sposobach opowiadania w malarstwie polskim 2. polowy XIX wieku ( 1986); O zlej sztuce ( 1998); Pochwala malarstwa ( 2000); Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa ( 2008).

Rafal Stobiecki
prof. dr hab. Kierownik Katedry Historii Historiografii w Instytucie Historii Uniwersytetu Lódzkiego. Wyklada takze w Wyzszej Szkole Ekonomii i Prawa w Kielcach. Zainteresowania naukowe: dzieje mysli historycznej polskiej i powszechnej w XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzglednieniem polskiej historiografii po II wojnie swiatowej. Najwazniejsze publikacje: Historia pod nadzorem. Spory o nowy model historii w Polsce / II polowa lat czterdziestych – poczatek lat piecdziesiatych/ (1993); Bolszewizm a Historia. Próba rekonstrukcji bolszewickiej filozofii dziejów (1998); Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodzstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r. (2005); Historiografia PRL. Ani dobra, ani madra, ani piekna...ale skomplikowana. Studia i szkice (2007). Prace pod redakcja i z udzialem autorskim: Jerzego Giedroycia rozrachunki z historia i polityka (2005); Pamiec i polityka historyczna. Doswiadczenia Polski i jej sasiadów (2008 ); „Naleze do polskiej szkoly historycznej”. Studia i szkice ofiarowane prof. Jakubowi Goldbergowi z okazji odnowienia doktoratu na Uniwersytecie Lódzkim (2010); Historyk wobec zródel. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne (2010).

Barbara Szacka
Prof. dr hab. socjolog, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie profesor w Wyzszej Szkole Psychologii Spolecznej w Warszawie. Jednym z glównych nurtów jej zainteresowan jest problematyka pamieci zbiorowej. Aktywnie uczestniczyla w pierwszych badaniach empirycznych potocznej pamieci zbiorowej podjetych w 1965 roku z inicjatywy Niny Assorodobraj,. Podobne badania powtórzyla w 1977 i 1888 roku. W 2003 roku brala udzial w badaniach „Wspólczesne spoleczenstwo polskie wobec przeszlosci” w ramach projektu Instytutu Studiów Politycznych. W 2009 roku byla ekspertem w badaniach polskiej pamieci II Wojny Swiatowej, prowadzonych dla Muzeum II Wojny Swiatowej. Autorka podrecznika Wprowadzenie do socjologii (2003, 2008). Opublikowala trzy ksiazki dotyczace pamieci zbiorowej: Przeszlosc w swiadomosci inteligencji polskiej (1983), (z Anna Sawisz) Czas przeszly i pamiec spoleczna (1990), Czas przeszly, pamiec, mit (2006).

Andrzej Szpocinski
Profesor Collegium Civitas i Instytucie Studiów Politycznych PAN, b..ekspert Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji; w latach 1989 – 1991 przedstawiciel Polski w CIRCLE, czlonek Komitetu Nauk o Kulturze PAN. Autor i redaktor ksiazek: Przemiany obrazów przeszlosci 1952- 1985 , (1989); Inni wsród swoich. Kultury artystyczne innych narodów w kulturze Polaków (1999); Wobec przeszlosci; pamiec przeszlosci jako element kultury wspólczesnej. Instytut im. Adama Mickiewicza. Warszawa 2005 (red.), Róznorodnosc procesów zmian. Transformacja niejedno ma imie. ISP PAN, 2004 (red.) Wymiary swiata kreowanego przez media (red.) (2002); Kultura artystyczna a kompetencje kulturowe (red., wspólredaktor T. Kostyrko),1981 oraz 83 artykulów na tematy: kultury artystycznej, mediów oraz tradycji, dziedzictwa kulturowego i pamieci przeszlosci. Miedzy innymi: Patrice Lumumba: a short-lived legend , w: Patrice Lumumba entre Dieu et Diable, (P. Halen, J. Riesz eds.) L'Harmattan, Montreal 1997, s. 252-257; La seconde geurre mondiale dans les manuels scolaires en Pologne de 1950 a 1993” , w: „Alterantive 1995” nr 37; Selbstverteidigung der Kultur, w: W. EIchwede und M. Hiller (eds.) Kultur im Unbruch. Polen - Tschecholowakei - Rusland , Bremen 1992, s.74 – 94; Das kollektive Gedachtnis und die Medien w: E. Kobylinska, A. Lawaty (red.):Erinnern, Vergessen, Verdrangen. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden , 1998 s. 251 - 265 ; Changes in System of Values in Polish Radio Programmes on Historical Subjects , w: „European Journal of Communication” March 1987, s. 33–52. Kierownik badawczych tematów (grantów): Najnowsza historia Polski w programach radiowych i telewizyjnych (realizacja 1973-73); Kanon historyczny upowszechniany w mediach (1988-1991); Swiat kreowany przez media (realizacja w latach 2000–2002) i Wspólczesne spoleczenstwo polskie wobec przeszlosci (realizacja 2003-2006).

Robert Traba
historyk, politolog, kulturoznawca; redaktor kwartalnika "Borussia"; zwiazany Instytutem Studiów Politycznych PAN, od 2006 dyrektor Centrum Badan Historycznych PAN w Berlinie i profesor honorowy na Freie Universität w Berlinie, wspólprzewodniczacy Polsko-Niemieckiej Komisji Podrecznikowej. Swoje badania koncentruje na dwóch obszarach tematycznych: przemianach kulturowych i pamieci zbiorowej. Geograficznie punktem odniesienia jest glównie historyczna przestrzen pogranicza polsko-niemieckiego w XIX i XX wieku, Prusy Wschodnie oraz Europa Srodkowo-Wschodnia. Obecnie kieruje dwoma projektami naukowymi: „My, berlinczycy! Polacy w rozwoju Berlina (XVIII–XXI wiek)” oraz „Polsko-niemieckie miejsca pamieci / Deutsch-polnische Erinnerungsorte”. Wsród publikacji ostatnich lat m.in.: Kraina tysiaca granic. Szkice o historii i pamieci (2003); „Wschodniopruskosc“. Tozsamosc narodowa i regionalna w kulturze politycznej Niemiec (trzy wydania 2005, 2006, 2007); Historia – przestrzen dialogu (2006); My, berlinczycy! / Wir Berliner! Historia polsko-niemieckiego sasiedztwa (2009, w polskiej i niemieckiej wersji jezykowej); Przeszlosc w terazniejszosci. Polskie spory o historie na poczatku XXI wieku (2009).

Przemyslaw Urbanczyk
profesor w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN i w Uniwersytecie Kardynala Stefana Wyszynskiego. Kierownik kilku grantów MNiSW oraz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Kierownik wieloletnich badan wykopaliskowymi w pólnocnej Norwegii i na Islandii. Glówne pola badawcze: wczesne sredniowiecze Europy Srodkowej i strefy nordyckiej, poczatki panstw, wczesne miasta, chrystianizacja, teoria badan archeologicznych, metodyka prac wykopaliskowych. Autor ponad 300 publikacji, 6 ksiazek m.in. Rok 1000: milenijna podróz transkontynentalna (2000); Wladza i polityka we wczesnym sredniowieczu (2000, 2008); Zdobywcy pólnocnego Atlantyku (2004) ; Trudne poczatki Polski (2008) oraz redaktor kilkunastu tomów zbiorowych, a m.in. The neighbours of Poland in the 10th century (2001); The neighbours of Poland in the 11th century (2002).

Tomasz Wislicz
adiunkt w Zakladzie Dydaktyki Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i w Pracowni Dziejów Nowozytnych Instytutu Historii PAN. Sekretarz Komisji Historii Kultury przy Komitecie Nauk Historycznych PAN, czlonek Komisji Historii Porównawczej Kosciolów przy KNH PAN. Zainteresowania badawcze: historia kultury wczesnonowozytnej, dzieje spoleczne i polityczne wsi polskiej XVI-XVIII wieku, historia antropologii. Autor ksiazek: Zarobic na duszne zbawienie. Religijnosc chlopów malopolskich od polowy XVI do konca XVIII wieku (2001) i Krótkie trwanie. Problemy historiografii francuskiej lat dziewiecdziesiatych XX wieku (2004).

Krzysztof Zamorski
profesor w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellonskiego, wspólredaguje wraz z Profesorem Maciejem Salomonem czasopismo „Historyka”, specjalizuje sie w teorii historii i historii historiografii, historii spolecznej oraz demografii historycznej czasów nowozytnych i najnowszych. Jest autorem 4 ksiazek, 2 prac pod redakcja i ponad stu rozpraw naukowych z tego zakresu. Ostatnio opublikowal: Dziwna rzeczywistosc: wprowadzenie do ontologii historii (2008).

Anna Ziebinska-Witek
dr, adiunkt w zakladzie Kultury i Historii Zydów UMCS. Zajmuje sie problematyka reprezentacji Holocaustu w historiografii, literaturze, filmie i muzeach. Autorka wielu publikacji, w tym ksiazki Holocaust. Problemy przedstawiania (Lublin 2005) oraz przekladu studium Berela Langa Nazistowskie ludobójstwo. Akt i idea (2006). Stypendystka Fundacji Kosciuszkowskiej (United States Holocaust Memorial Museum, Waszyngton, 2002) oraz Fulbright Research Grant (Princeton University, 2005/2006).

Janusz Zarnowski
prof. zw. dr hab., historyk. Ur. 1932. Studia historyczne w Uniwersytecie Warszawskim, uk. 1954. Doktorat 1960, habilitacja 1964, profesor ndzw. 1972, prof. zw. 1981. Od 1956 pracuje w Instytucie Historii PAN (obecnie koordynator grantu Spoleczenstwo Polski miedzywojennej ). Od 1980 kierownik Zakladu Dziejów Spolecznych Polski XIX i XX w. i Pracowni Przeobrazen Spolecznych XIX i XX w. Kierunki badan: historia Polski 1918-1939, historia spoleczenstwa polskiego w XIX i XX w. ze szczególnym uwzglednieniem inteligencji i klasy robotniczej oraz okresów 1918-1939 i po 1945. Polska i jej spoleczenstwo na tle porównawczym Europy, w tym regionu srodkowoeuropejskiego, spoleczenstwa europejskie w XX w., dzieje „historii spolecznej” na swiecie i w Polsce. Od 2003 Przewodniczacy Komitetu Nauk Historycznych PAN. Autor ksiazek: Polska Partia Socjalistyczna w latach 1935-1939 (1965); Struktura spoleczna inteligencji w Polsce w latach 1918–1939 (1964); Spoleczenstwo Drugiej Rzeczypo-spolitej (1973); Ojczyzna byl jezyk i mowa. Kultura polska a odbudowa niepodleglosci w 1918 r. (1978); Polska 1918-1939. Praca–technika–spoleczenstwo (1992; 1999); Spoleczenstwa XX wieku (1999); State, Society and Intelligentsia. Modern Poland and its Regional Context (2003). Pod jego redakcja ukazaly sie m.in.: Lad wersalski w Europie Srodkowej (1971); Dyktatury w Europie Srodkowo-Wschodniej 1918-1939 (1973) (ang. Dictatorships in East-Central Europe , 1983); Przyjaznie i antagonizmy. Stosunki Polski z panstwami sasiednimi w latach 1918-1939 (1977); Dziesiec wieków Europ y (1983); Metamorfozy spoleczne. Badania nad dziejami spoleczenstwa polskiego XIX i XX wieku (1997); Medrzecki, Sz. Rudnicki, J. Zarnowski, Spoleczenstwo polskie w XX wieku (2003); Metamorfozy spoleczne 2. Badania nad dziejami XIX i XX w. (2007).