Środa, godz. 18:30-20:00, sala 3.19 uwaga - zmiana sali [5605-WJM-F]
WydziaŁ Historii UAM, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 7 (Morasko)

 

 

prof. dr hab. Ewa Domańska

 

 

Opis zajęć

Zajęcia stanowią kontynuację kursu dla doktorantów prowadzonego pod tytułem „Wartości jako metody w badaniach humanistycznych” w semestrze zimowym 2022-23 i mają wprowadzić studentów w widoczny od kilku lat w humanistyce i naukach społecznych trend wykorzystywania wartości społecznych, takich jak m.in. empatia, nadzieja, przyjaźń, odpowiedzialność, wyobraźnia, zaufanie jako metod badawczych. Seminaria będą miały na celu przedyskutowanie kwestii, czy powyższe wartości mogą być także stosowane w szeroko rozumianych badaniach historycznych, co w takim kontekście znaczy termin "metoda", i jakie byłyby konsekwencje stosowania wartości jako metod i tworzonej przy ich pomocy wiedzy. W drugiej części zajęć podjęta zostanie kwestia badań post-jakościowych z ich propozycją skupienia się na podejściach i dociekaniach (inquiry) raczej, niż metodach oraz eksperymentowania z różnymi sposobami budowania i przedstawiania wiedzy, a także na zagadnieniu cnót epistemicznych i ich relacji do wartości w naukach humanistycznych.
W oparcie o najnowszą literaturę przedmiotu dyskusji poddane zostaną lektury badaczy snujących refleksje na temat różnych cnót i wartości, rozważona zostanie idea wartości jako kategorii badawczych, pojęć jako metod (pedagogika pojęć), a także fikcji jako metody oraz ciekawych dyskusji na temat rewolucji uważności we współczesnej humanistyce.  

Warunki zaliczenia

Od uczestników wymagana jest obecność na zajęciach, aktywność, krytyczny rozbiór rekomendowanych tekstów. Na każde zajęcia, uczestnicy będą proszeni o uważne przeczytanie jednego-dwóch tekstów, które stanowić będą podstawę dyskusji. Uczestnicy będą proszeni o wybór jednej z dyskutowanych wartości/cnoty intelektualnej (lub innej, która jest ważna dla prowadzonych przez nich badań) i spróbowali dokonać analizy wybranego (zgodnego z tematyką pracy doktorskiej) problemu badawczego przy pomocy wcześniej wypracowanej w trakcie zajęć wartości-metody w formie roboczej wersji tekstu (min. 3,000 słów), który mógłby stanowić w przyszłości fragment pracy czy też podstawę do napisania artykułu naukowego. Termin oddania pracy 10 stycznia 2024; zaliczenie: 15 i 16 stycznia 2024.

 

11 października
1. Wykład wprowadzający: „Przesunięcie paradygmatyczne i zwroty badawcze we współczesnej humanistyce”

 

25 października
2. Badania post-jakościowe (pojęcia jako metody)

Hillevi Lenz Taguchi and Elizabeth Adams St.Pierre, “Using Concept as Method in Educational and Social Science Inquiry”. Qualitative Inquiry, vol. 23(9), 2017: 643–648.

 

15 listopada
3. Wartości jako kategorie badawcze

      Anna Madej, "Wybrane wartości jako kategorie badawcze w nauce z punktu widzenia myśli M. Hellera". Semina Scientiarum, nr 7, 2008: 49-61.

       

      22 listopada
      4. Cnoty epistemiczne, wartości, podejścia (cz. 1)

      Ewa Kosowska. „Tradycyjne cnoty epistemiczne wobec nowych wyzwań humanistyki. Uwagi Kulturoznawcy”. Prace Kulturoznawcze, vol. 26, nr 2, 2022: 115-131 (numer tematyczny: „Cnoty epistemiczne”, red. Jacek Małczyński, Renata Tańczuk).

      Łukasz Rozwadowski. "Praktykowanie cnoty opanowania w humanistyce. O niektórych współczesnych trudnościach". Prace Kulturoznawcze, vol. 26, nr 2, 2022: 101-113.

      Katarzyna Liszka. "Przyzwoitość epistemiczna. Ćwiczenia z polityki negatywnej Avishaia Margalita". Prace Kulturoznawcze, vol. 26, nr 2, 2022: 41-58.

       

      29 listopada
      5. Cnoty epistemiczne, wartości, podejścia (cz. 2)

      John Greco, "Epistemologia cnoty", przeł. Bartłomiej Męczyński.

      „Wady poznawcze”, numer tematyczny Filozofuj!, nr 2, 2022 (Linda Zagzebski, „Pycha intelektualna”: 15-16; „Istnieją (co najmniej) dwa rodzaje doskonałości poznawczej. Wywiad z prof. Johnem Greco”: 25-27).

       

      6 grudnia [zajęcia zostaną odrobione 10 stycznia]
      6. Sztuki zauważania i uważności

      Anna L. Tsing, "Sztuki uważności", przeł. Przemysław Czapliński. Teksty Drugie, nr 1, 2020: 204-214.

      Thom Van Dooren, Eben Kirksey, Ursula Münster, "Multispecies Studies. Cultivating Arts of Attentiveness". Environmental Humanities, vol. 8, nr 1, 2016: 1-23.

      “Rewolucja uważności”, red. Andrzej Kasperek, Kultura Współczesna, nr 3(110), 2020 (Magdalena Matysek-Imielińska, „Uważność jako społeczna powinność” i inne).

      Małgorzata Sugiera, "Pochwała uważności, czyli odkrywanie lokalności praktyk poznawczych w zachodnich naukach". Dialog, nr 6, 2021.

       

      13 grudnia
      7. Fikcja jako metoda
      gość specjalny: Małgorzata Sugiera

      Małgorzata Sugiera, "Wprowadzenie" oraz "Inne historie. Eksperymentalne formy pisania o przeszłości", w: Fikcje jako metoda. Strategie kontr(f)aktualne w pisaniu historii, literaturze i sztukach, red. Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2018: 9-57.

      Małgorzata Sugiera, "Obietnice potworów. Reprodukcyjne ekonomie wiedzy i afektywne praktyki poznania", w: Performatyka. Poza kanonem, t. 2: Wiedza i niewiedza, red. Łucja Iwanczewska, Mateusz Chaberski. Kraków 2022: 153-179.

       

      20 grudnia [godz. 16:30-18:00, s. 3.136]
      8. Jak budować teorię? 

Ewa Domańska, "Metodologia praktyczna", w: Wprowadzenie do metodologii historii, red. Ewa Domańska i Jan Pomorski. Warszawa: PWN, 2022: 359-372.

Kathy Charmaz, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, przeł. Barbara Komorowska. Warszawa: PWN, 2009 (wstęp do wydania polskiego s. IX-XXV; wstęp Charmez, s. 1-4; rozdz. 2-4, s. 51-96 oraz "Grupowanie", s. 114-124, a także rozdz. 6: "Rekonstruowanie teorii, s. 159-181).

Kontakt: Ewa Domanska: ewa.domanska@amu.edu.pl