Opis kursu:

 

Zajęcia przygotowują studentów do podjęcia podstawowych rodzajów aktywności intelektualnej związanej z uczestnictwem w zajęciach uniwersyteckich oraz zapoznają z podstawami warsztatu badawczego historyka. Ich problematyka koncentruje się wokół: podstawowych wiadomości na temat logicznego myślenia, sztuki prowadzenia dyskusji, sporządzania notatek, czytania trudnych tekstów, sporządzania bibliografii, pisania abstraktów, recenzji i referatów, oraz elementarnych wiadomości dotyczących umiejętności stawiania odpowiednich dla różnego materiału źródłowego pytań badawczych oraz tworzenia źródeł wywołanych.

 

Warunki zaliczenia:

 

Obecność na zajęciach (nieusprawiedliwione 3 nieobecności powodują brak zaliczenia); zaliczenie prac pisemnych (zadania domowe); udział w dyskusjach, recenzja krytyczna (do wyboru z książki Arnolda, Blocha lub Carra), rozmowa podsumowująca. [Jak napisać recenzję krytyczną?]

 

Sylabus:

 

1. Zajęcia wprowadzające

Zadanie: sporządzenie CV / Jak napisać CV? / Przykład

 

2. Historia czym jest?

• Jerzy Topolski, Teoretyczne problemy wiedzy historycznej, pod red. Ewy Domańskiej. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2016: 81-96
  Zadanie: esej: "Co to jest historia?"

4. Podstawy logiki

 

• Kazimierz Ajdukiewicz, Zarys logiki. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1958 (fragmenty). [zagadnienia]              

5. Podstawy retoryki

 

• Mirosław Korolko, Sztuka retoryki. Warszawa: Wiedza Powszechna 1990, s. 78-97. [zagadnienia]

Zadanie: przeczytaj "Wykład z 28 stycznia 1976 roku" Michela Foucault i sporządzić abstrakt oraz mapę myśli

 

6. Elementy sztuki argumentacji

 

• Krzysztof Szymanek, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: PWN, 2004 (wybrane hasła).       

7. Sztuka dyskutowania

 

• Heinz Lemmermann, Komunikacja werbalna, tłum. Beata Sierocka. Wrocław: Astrum, 1997. [zagadnienia] 

8-9. Sprawdzenie nabytych umiejętności

• a) dyskusja: Historia jako zawód czy/i powołanie
  Max Weber, "Nauka jako zawód i powołanie", przel. Pawel Dybel, w: tegoż, Polityka jako zawód i powołanie. Kraków: Znak, 1998: 111-140.
  Tadeusz Sławek, "Uniwersytet i to, co miedzy ludźmi". Gazeta Uniwersytecka. Miesiecznik Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach , nr 1 (151), październik 2007: 8-11.
  

  b) dyskusja: Współczesna kondycja historii jako dziedziny badań
  Krzysztof Pomian "Historia - dziś"
  [kolokwium - obejmuje materiał z zajęć 1-9].

10. Sporządzanie notatek, zestawianie bibliografii i czytanie trudnych książek

 

• Paul Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie, przeł. Jadwiga Piątkowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999 (fragmenty).
• Zadanie: sporządzić opis bibliograficzny pięciu wybranych artykułów z czasopism naukowych, pięciu z monografii zbiorowych i pięciu monografii autorskich.

 11. Techniki pisania referatów, esejów, recenzji

 

• Paul Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie, cd. (fragmenty)

12-13. Tworzenie źrodeł wywołanych

a) Historia mówiona (technika sporządzania wywiadów
Piotr Filipkowski, Historia mówiona i wojna, w: Wojna. Doświadczenie i zapis, pod red. Sławomira Buryły i Pawła Rodaka. Kraków: Universitas, 2006: 13-35.
Zadanie: sporządzić wywiad ze świadkiem historii [formularz]
Program Historia Mowiona - Ośrodek Brama Grodzka (jak przeprowadzać wywiady, historia jako metoda badawcza, jakarchiwizować relacje)

• b) Fotografia w warsztacie badawczym historyka

  Piotr Sztompka, Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: PWN, 2005: 58-70; 77-94; 124-129.
  Zadanie: zdjęcie obiektu historycznego, jego analiza i interpretacja
  dokumentacja fotograficzna

14. Podsumowanie zajęć

 

 

Podręczniki:

Arnold John M., Historia. Bardzo krótkie wprowadzenie, przekł. Justyna Jaworska. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.  

Bloch Marc, Pochwała historii czyli o zawodzie historyka przeł. Wanda Jedlicka. Warszawa: PIW, 1960 (lub wyd. II. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2009).  

Carr Edward H., Historia. Czym jest, przeł. Piotr Kuć. Poznań: Zysk i S-ka, 1999.  

Eco Umberto, Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów, przeł. Grażyna Jurkowlaniec. Warszawa: UW, 2007. 

Topolski Jerzy, Wprowadzenie do historii. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001.  

Pawlak Marian; Serczyk, Jerzy, Podstawy badań historycznych. Skrypt dla studentów I roku. Bydgoszcz: WSP, 1999. 

Swieżawski Aleksander, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych. Częstochowa: WSP, 2001. 

Werner Wiktor, Wprowadzenie do historii. Warszawa: PWN, 2012.

Inne

Zbigniew Osiński, Narzędzia pracy historyka w świecie cyfrowym, w: Historia 2.0, red. Anna Sobczak, Marta Cichocka, Piotr Frąckowiak. Lublin: E-naukowiec, 2014: 15-30.

Marcin Wilkowski, Wprowadzenie do historii cyfrowej, wyd. 2. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej, 2013.